Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Brainstorm WIPASOFT: Oefensite
Oefensite met oefeningen ondersteund door visual learning voor verschillende algemene vakken.
WebsiteAndere functie -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Tijdlijn land- en tuinbouw: Praatplaten
Tijdsband van land- en tuinbouw in zes delen verdeeld:
- Prehistorie
- Oudheid
- Middeleeuwen
- Nieuwe tijd
- Nieuwste tijd
- Onze tijd
Bovenaan elke plaat staan de jaartallen (eeuwen) waar de periode over gaat. Van links naar rechts van oudst naar …
Downloadbaar lesmateriaal (6) -
CK-12 Foundation: Online leermateriaal
Online en op eigen tempo studeren met geïntegreerd visueel leermateriaal.
Website (3)Leerkracht -
Puur Texture: Educatief pakket in het museum
Hoe kunnen studenten, die in de les geconfronteerd worden met handel en ondernemen, techniek of biologie een link leggen naar vlas en de Leie? In Texture starten we met een korte inleiding. De film Metamorfose van een landschap belicht het …
Aankondiging -
Apps: Techniek - Explobots
Met dit werkblaadje staan de leerlingen stil bij de verandering van een maatschappij met tal van fysieke uitvindingen naar een maatschappij met net zo veel virtuele uitvinding die vaak de fysieke uitvindingen kunnen vervangen.
Downloadbaar lesmateriaal -
De geschiedenis van de fiets: Overzicht
Dit artikel behandelt de evolutie van de fiets in vijf stappen, van loopfiets tot rijwiel.
- Laufmachines en hobby-horses
- Pedalen op de loopfiets
- Hoger, sneller en ... gevaarlijker
- De tricycle
- Een safety op luchtbanden
Artikel -
Cultuur in de Spiegel SO, televisie, blik op de wereld?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over televisie, samen met meer context en concrete lestips.Waar hou je best rekening mee bij het bekijken van beeldmateriaal? Welke manipulaties doen zich zoal voor en hoe kan je die herkennen? …
Video -
COSMO: Virtual reality en augmented reality
COSMO is een onderzoeksproject waarbij zowel bedrijven uit de maakindustrie, onderzoeksgroepen alsook secundaire scholen betrokken zijn.
ArtikelLeerkracht -
De geschiedenis van de radio: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de geschiedenis van de radio, samen met meer context en concrete lestips. In deze collectie kom je alles te weten over het eerste radiosignaal, hoe de radio zich tijdens de Tweede …
Video -
De elementen van Plato - Explobots
De Griekse filosoof Plato dacht dat de hele wereld was opgebouwd uit aarde, water, vuur, lucht en ether en dat deze bestonden uit hele kleine bouwsteentjes in de vorm van 5 regelmatige veelvlakken.
In het project De elementen van Plato …Fysiek materiaal -
Op schattenjacht: Lesidee
Via geocaching gaan de leerlingen op speelse wijze op zoek naar diverse soorten onroerend erfgoed zoals gebouwen, rivieren, markeringstekens. Ze leren werken met een gps.
Downloadbaar lesmateriaal (4)