Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Wonderkamer van de WAARHEID: Lespakket
Het GUM biedt een nieuwe tijdelijke tentoonstelling aan: Wonderkamer van de WAARHEID, een tentoonstelling over de vele manieren waarop mensen zoeken naar de waarheid.
Dit lespakket werkt uitsluitend rond deze tentoonstelling en dient om je bezoek voor …
Downloadbaar lesmateriaal -
Brainstorm WIPASOFT: Oefensite
Oefensite met oefeningen ondersteund door visual learning voor verschillende algemene vakken.
WebsiteAndere functie -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Vloethemveld, Natura2000 en Open Erfgoedsite
Geniet van een leerrijke natuur- en erfgoedbeleving.
De gidsen van Vloethemveld vzw zetten sterk in om natuur en geschiedenis van dichtbij te beleven en te onderzoeken en verwelkomen nu ook klassen. Ze werkten samen met de partners van het …
tot
Nascholing of activiteit -
Weg van het eurocentrisme in het onderwijs: Posters
Deze website laat je toe om af te stappen van het eurocentrisme in het onderwijs. Op deze website kan je didactisch materiaal terugvinden rond het onderwerp: de invloed van islamitische wetenschappers op de hedendaagse samenleving.
Doel van dit …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Le Livre Scolaire: Online handboeken
Le Livre Scolaire is een Franse uitgever die zijn boeken gratis ter consultatie beschikbaar stelt. Zeer handig voor alle vakken, onder andere voor illustraties, maar vooral voor taalleerkrachten.
Hun eigen audio's kan je meestal gratis …
WebsiteLeerkracht -
De Nijl: Lees- en luisteropracht
De leerlingen zoeken informatie op over de Nijl. Daarna kijken ze naar een filmpje over het belang van de rivier tijdens het Oude Egypte. Vervolgens schematiseren ze een tekst over de zoektocht naar de bron van De Nijl met behulp van een …
Downloadbaar lesmateriaal (13)Leerkracht -
Wetenschappelijk erfgoed in het Gents Universiteitsmuseum
Wat doet een wetenschapper precies? Mag een onderzoeker twijfelen, falen of creatief zijn? Op welke uitdagingen botst de wetenschapper? En welke impact heeft onderzoek op onze samenleving? Via deze EDUbox leer je het GUM - Gents …
Video -
Digitale Methode: Digitale schoolboeken
Alles wat je met een klassiek schoolboek kan, versterkt met digitale mogelijkheden om leerstof flexibel, interactief, visueel aantrekkelijk én gedifferentieerd te brengen.
Website (13) -
CK-12 Foundation: Online leermateriaal
Online en op eigen tempo studeren met geïntegreerd visueel leermateriaal.
Website (3)Leerkracht -
Digitaal leren in de pandemie: best practices uit het handboek
Tijdens het academiejaar 2020-2021 gaf de wereldwijde pandemie de Europeana-gemeenschap van opvoeders de kans om relevanter te worden in hun werk om digitale cultuur te integreren in leerpraktijken en om nog verder te groeien. Evenementen zoals de …
Vertaald door
Downloadbaar lesmateriaal -
Iedereen beroemd, poepsimpel: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over het onderzoek van jonge wetenschappers over onder andere biologie en taalkunde, samen met meer context en concrete lestips. In deze collectie leggen jonge wetenschappers aartsmoeilijke …
Video